Późna faza dorastania to kluczowy moment w rozwoju osobowości i tożsamości dziecka. Jest to okres przygotowywania się do podjęcia rozmaitych ról społecznych charakterystycznych dla dorosłych. Zadania nastolatków są nastawione na coraz większą samodzielność. Jest to również moment nawiązywania pierwszych intymnych i bliskich relacji z innymi, wzrasta znaczenie otoczenia, maleje zaś bezpośredni wpływ rodzica. Dojrzewające dziecko jest narażone na szereg czynników ryzyka, które mogą prowadzić do zachowań i sytuacji kryzysowych m.in. zaburzeń psychicznych, uzależnień. Kluczowe jest więc wspieranie młodych ludzi w kształtowaniu postaw i towarzyszenie im w realizowaniu ich planu na przyszłość.
Jak wzmacniać kompetencje społeczne początkujących dorosłych? Jak dać im szansę na efektywne budowanie poczucia własnej wartości i sprawstwa? Jak motywować młodzież do realizacji planów, działania i znaleźć sposób na bezsilność? Jak wspierać adolescentów w podejmowaniu trudnych decyzji i w procesie eksplorowania, poszukiwania „własnego ja”? Jak rozmawiać z dojrzewającym dzieckiem, pomimo bariery pokoleniowej? Jak normalizować pytanie o pomoc i być partnerem nastolatka w kryzysowych, trudnych sytuacjach?
Zauważyłeś, że jedna z Twoich uczennic nadmiernie przeżywa i stresuje się każdym testem, kartkówką, silne napięcie wywołuje również temat zbliżającej się matury.
Nastolatek w późnej fazie dorastania staje w obliczu ogromnej presji, wysokie wymagania szkoły i rodziców, konieczność podejmowania trudnych, determinujących dalsze życie decyzji to źródła stresu, poczucia bezradności i niskiej samooceny. Jak wspierać dzieci w tym trudnym momencie? Kiedy zacząć rozmowę o ich przyszłości i w jaki sposób, aby nie była przytłaczająca dla nastolatka lub nastolatki? Jak pomóc nastolatkom odnaleźć swój potencjał i czy zawsze da się go odkryć przed maturą?
Od pewnego czasu obserwujesz u jednego z uczniów zmiany w zachowaniu, stale obniżony nastrój i niechęć do udziału w aktywnościach klasowych.
Co się stało z dotychczas prawidłowo funkcjonującym nastolatkiem i co się za tym kryje? Zwróć uwagę na nietypowe zachowania ucznia i zastanów się nad ich interpretacją. Kolejne nieodrobione zadanie domowe, ciągła negacja i komunikowane poczucie bezsensu, częsta nieobecność, porzucenie ulubionych zainteresowań to nie zawsze wyłącznie „lenistwo” lub „lekceważenie obowiązków”. Nie bagatelizuj zmian w postawie nastolatka, podejmij próbę rozmowy i zrozumienia, skontaktuj się z rodzicem lub (w razie konieczności) ze specjalistą. Pokaż nastolatkowi, że zawsze może liczyć na Twoje wsparcie i pomoc w obliczu kryzysu psychologicznego.
Dowiadujesz się, że poza szkołą grupa uczniów z Twojej klasy nadużywa substancji psychoaktywnych. Na jednym z takich spotkań doszło do konfliktu i przemocy o charakterze seksualnym.
Zadaniem nauczyciela jest nie tylko profilaktyka trudnych zachowań, ale również właściwe reagowanie na kryzysowe sytuacje (również pozaszkolne) w swojej grupie. Powyższa sytuacja wymaga interwencji, rozmowy ze sprawcą przemocy, jej ofiarą oraz świadkami. Rozmowy o seksualności młodych ludzi są nadal tematem tabu. Jako nauczyciele jesteśmy jednak zobowiązani uświadamiać, edukować młodzież na temat seksualności i przeciwdziałać zagrożeniom związanym z pierwszymi kontaktami seksualnymi. Wszelka przemoc wymaga zintegrowanego działania specjalistów oraz kadry szkolnej.
Poznasz strategie nakierowane na rozwijanie w dziecku samoświadomości i umiejętności samoregulacji przeżywanych emocji, nauczysz się adekwatnie interpretować zmiany w zachowaniu nastolatka– czy mają one charakter rozwojowy, czy też mogą świadczyć o kryzysie psychologicznym?
Zrozumiesz mechanizmy funkcjonowania nastolatka w trakcie stabilizowania się zmian rozwojowych – biologicznych oraz emocjonalnych. Jak dawać akceptację i wspierać nastolatka na progu dorosłości? Jak znaleźć równowagę między kontrolą a zaufaniem i pozwolić nastolatkowi na niezależne kształtowanie tożsamości?
Unikniesz najczęstszych błędów komunikacyjnych, które pogłębiają barierę między dorosłym a nastolatkiem i negatywnie wpływają na relację.
Dowiesz się, jak wzmacniać poczucie własnej wartości i sprawczości młodego człowieka oraz pomóc mu odpowiedzieć na pytanie „kim jestem?”.
Przeanalizujesz przykłady ryzykownych zachowań oraz kryzysów psychologicznych, dzięki którym nie zbagatelizujesz problemu i nauczysz się właściwie reagować na zaburzenia psychiczne adolescenta.
Wyposażysz się we wskazówki niezbędne, by stworzyć z dzieckiem relacje opartą na partnerstwie oraz w narzędzia dobrej komunikacji z dorastającym podopiecznym. Poznasz sposoby na znalezienie równowagi między regułami i ograniczeniami, a zakresem pozostawionej nastolatkowi swobody.
Wykorzystasz techniki oparte na najnowszych badaniach z zakresu psychologii rozwoju nastolatka oraz pomysły na redukcję napięcia, budującą motywację oraz zaangażowanie nastoletnich uczniów.