PATRONI KURSU:
Wiek średnio szkolny to trudny moment dla wielu dzieci, nauczycieli i rodziców – to większa odpowiedzialność, presja szkolna i rówieśnicza, a do tego zmiany w ciele i silne emocje związane ze zbliżającym się okresem dorastania. Jest to okres poszukiwania własnej tożsamości, nawiązywania pierwszych trwałych relacji z rówieśnikami, intensywnego poznawania siebie – to, jak dziecko poradzi sobie w tym wieku z burzą hormonów zależy w dużej mierze od opiekunów i otoczenia.
Dziecko w tym wieku poprzez czynniki środowiskowe oraz biologiczne uczy się samoregulacji, która będzie mu potrzebna w późniejszym wieku. Prawidłowo rozwinięte dziecko będzie potrafiło motywować się wewnętrznie, panować nad emocjami, będzie również wiedziało czego chce i jak ma ten cel osiągnąć. Takie dziecko będzie również zdolne do współpracy w większej grupie, ale i asertywne. Dlatego właśnie ten okres rozwoju dzieci jest szczególnie ważny i warto wspierać je w procesie dorastania oraz kształtowania się nowego, młodego człowieka.
Jak wdrażać aktywne słuchanie i budować z dzieckiem relację partnerską opartą na zaufaniu? Jak towarzyszyć mu i okazywać zrozumienie w często frustrujących dorosłych zmiennych nastrojach? Jak wspierać dzieci w trudnych sytuacjach, gdy spotykają się z presją, wykluczeniem czy przemocą? Co zrobić, aby dziecko komunikowało nam swoje potrzeby i problemy? Czym w praktyce jest „uważne” słuchanie? Jakie kompetencje są kluczowe w relacji ze współczesnym nastolatkiem?
Ania pokłóciła się z koleżankami, chciałaby je przeprosić i się z nimi pogodzić, ale nie wie jak. Konflikt rozpoczął się od tego, że odmówiła koleżankom odpisania zadania domowego, a one obraziły się, zwyzywały od „kujonów”. Ania nie zgłosiła sytuacji nauczycielce ze strachu przed kolejnymi wyzwiskami. Rodzice ignorują problem, mówiąc „w końcu im się znudzi”. Zachowanie dziecka zaczyna się zmieniać, wyniki w nauce są coraz niższe. Ania zaczyna być wykluczana z działań całej klasy, reszta dzieci ignoruje problem.
Nie wszystkie dzieci w wieku szkolnym rozwijają kompetencje emocjonalne w równie szybkim tempie. Rozwój emocjonalny zależy bowiem od czynników biologicznych i środowiskowych. Specyficzna wrażliwość emocjonalna, zdolność do hamowania impulsów, łatwość uspokajania się to względnie stałe cechy naszego temperamentu. U dzieci, które przejawiają temperamentalną trudność w kontroli impulsów, nauka dystansowania się poznawczego może potrwać znacznie dłużej niż u dziecka, które nie przejawia tego typu problemów. Na rozwój kompetencji wpływa także wsparcie, które dziecko otrzymuje ze strony nauczycieli i rodziców. Niespektakularne początki, bierne uczestnictwo świadków, bagatelizowanie problemu i nieuważne słuchanie przez dorosłych może prowadzić do eskalacji problemu.
Mama Asi zauważyła, że po rozpoczęciu czwartej klasy córka coraz bardziej zamyka się w sobie i bra-kuje jej chęci do działania. Znacznie zmieniło się jej zachowanie. Nie chce chodzić do szkoły, mówi że boi się nowej wychowawczyni, nie spotyka się ze znajomymi z klasy.
Wraz z przejściem do IV klasy szkoły podstawowej dziecko zyskuje nowego wychowawcę klasy oraz innych nowych nauczycieli. Nauczyciel to osoba, która ma szczególne znaczenie dla budowania się samooceny uczniów. To nauczyciele stawiają wymagania, dają dziecku jego codzienne zadania, uczą form ich wykonywania, budują zasady i reguły w szkole, która po domu rodzinnym jest w tym wieku drugim podstawowym środowiskiem rozwoju. Nierzadko nauczyciel stanowi także opokę dla ucznia w razie problemów. Nieraz zdanie nauczyciela jest w oczach dziecka istotniejsze od zdania rodzica, dlatego tak ważne jest aby nauczyciel pomógł dziecku zrozumieć, że ma solidne podstawy do przejścia do okresu dorastania z odwagą, otwartością na nowości i naturalną ciekawością.
Tomek ze względu na przeprowadzkę całej rodziny jest nowym uczniem w klasie. Zawsze był nie-śmiały i kontakty z rówieśnikami sprawiały mu kłopot. Rodzice obserwują, że ich syn obgryza pa-znokcie i objawia zachowania kompulsywne, niechętnie rozmawia o szkole. Wychowawca klasy za-uważył, że Tomek jest często wyłączany z aktywności całej grupy, na przerwach spędza czas sam, wszystkie próby zintegrowania klasy nie dają rezultatów.
Dużo ważniejszą rolę niż związki z dorosłymi zaczynają w tym wieku odgrywać w życiu dziecka kontakty z ludźmi w tym samym wieku. Znalezienie bliskiej osoby – przyjaciela czy grupy rówieśniczej jest niezwy-kle istotne dla budującego się poczucia tożsamości. Docenianie przez innych, poczucie bycia lubianym, akceptacja sprawiają, że dziecko może stworzyć pozytywny obraz siebie. By móc właściwie pomóc młodym ludziom radzić sobie z trudnymi dla nich emocjami i sytuacjami, potrzebne jest empatyczne i indywidualne podejście – uwzględniające ich cechy osobowości i naturalne predyspozycje. Jako nauczyciele, jesteśmy zobowiązani dbać o to, żeby każdy uczeń „znalazł swoje miejsce” w klasie, oraz wdrażać działania profilaktyczne, które długofalowo będą zapobiegać wykluczeniom.
Poznasz strategie nakierowane na rozwijanie w dziecku umiejętności rozpoznawania, nazywania, regulowania i komunikowania swoich emocji oraz nauczysz się adekwatnie interpretować zmiany w zachowaniu dziecka – czy mają one charakter rozwojowy, czy też mogą świadczyć o zaburzeniach emocjonalnych lub innych problemach w funkcjonowaniu?
Zrozumiesz mechanizmy funkcjonowania dziecka w trakcie zmian rozwo-jowych, jakie zachodzą od 7 do 13 roku życia oraz dowiesz się, jak zmiany w ciele i mózgu dora-stającego dziecka wpływają na jego zachowanie i czego możesz się spodziewać po „początkują-cym nastolatku.”
Unikniesz najczęstszych błędów komunikacyjnych, które pogłębiają barierę między dorosłym a dzieckiem i negatywnie wpływają na relację.
Przeanalizujesz 15 przypadków, dzięki którym nie zbagatelizujesz problemu i nauczysz się właści-wie reagować na problemy i kryzys emocjonalny dziecka w środowisku szkolnym i domowym.
Wyposażysz się we wskazówki niezbędne, by stworzyć z dzieckiem relacje opartą na zaufaniu oraz w narzędzia dobrej komunikacji z dorastającym podopiecznym.
Wykorzystasz techniki oparte na najnowszych badaniach z zakresu psychologii rozwoju dziecka. Zobaczysz, jaki wpływ mają praktyki m.in. TUS, NVC czy treningu uważności w rozwoju umiejętności rozpoznawania i regulowania emocji oraz poprawy procesów edukacyjnych.
Doktor nauk humanistycznych w zakresie – filologia polska, językoznawstwo.
Absolwentka Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim.
Z wykształcenia psycholog, z miłości żona i mama czwórki dzieci w wieku od jedenastu do dziewiętnastu lat.
Nauczycielka biologii i wychowania fizycznego.
Laureatka tytułu Nauczyciel Roku 2017. Nauczycielka języka niemieckiego, zajęć artystycznych i zajęć rozwijających kreatywność w Szkole Podstawowej im. Karola Miarki w Pielgrzymowicach.
Wieloletni pedagog szkolny, redaktor prowadząca czasopismo „Głos Pedagogiczny”.
Dostęp bezterminowy
