Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną

Zachowania problemowe w obszarze seksualności

Praktyczne rozwiązania w pracy z osobami z NI w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym

Temat 1: Seksualność dziecięca

• Od kiedy rozpocząć edukację seksualna podopiecznych i jak ją prowadzić, aby wesprzeć ich oraz rodzinę w harmonijnym rozwoju szeroko pojętej sfery seksualnej? – praktyczne wskazówki okiem specjalisty-praktyka,
• Jak zareagować na zachowania, które mają seksualny charakter tj. masturbacja, dziecięcy ekshibicjonizm czy zabawy seksualne? Co jest normą, a co wykracza poza prawidłowy rozwój dziecka? Omówienie na konkretnych przykładach,
• Masturbacja rozwojowa a masturbacja instrumentalna – jak właściwie rozpoznać zachowania, które mogą sygnalizować istnienie problemu, z którym dziecko nie potrafi się skutecznie uporać. Analiza kluczowych elementów, które należy wziąć pod uwagę prowadząc obserwację dziecka.
• W jaki sposób mogą/powinni/nie powinni reagować dorośli/rodzice, gdy staną się świadkami masturbacji na terenie placówki lub domu? Efektywne strategie postępowania.
• Przykładowe scenariusze zajęć z wprowadzaniem nazewnictwa części ciała, również intymnych, różnic płciowych, odpowiedzi na trudne pytanie „skąd się wziąłem”.

Temat 2: Seksualność młodzieży i dorosłych

• Diagnoza zachowań o charakterze seksualnym – kiedy zachowania seksualne mieszczą się w normie rozwojowej, a kiedy wymagają przemyślanej interwencji? Jak rozpoznać sytuacje wymagające skierowania osoby niepełnosprawnej intelektualnie do innych specjalistów (seksuologa, psychiatry, ginekologa)?
• W jaki sposób przygotować dziewczynki do pozytywnego rozpoczęcia miesiączkowania? Jakie podjąć działania, by młode dziewczyny z niepełnosprawnością intelektualną nie bały się miesiączkowania i potrafiły sobie z tym poradzić? Zaprezentowanie sprawdzonych metody pracy,
• Jak reagować na różnorodne przejawy seksualności tj. zainteresowanie pornografią czy popęd seksualny? Omówienie na konkretnych przykładach efektywnych działań dostosowanych do poziomu sprawności podopiecznych,
• Od czego zacząć pracę z osobą, która masturbuje się w szkole, sklepie, na ulicy? Praktyczne wskazówki, które warto uwzględnić podejmując interwencję na terenie placówki.
• W jaki sposób pokierować osobę z NI, by rozładowanie napięcia następowało w sposób akceptowalny społecznie? Autorskie scenariusze i rozwiązania terapeutyczne wspierające rozmowy o prawidłowej realizacji potrzeb z osobami z NI oraz ich rodzicami,
• Mówienie na temat seksu, przekraczanie dystansu w relacjach z innymi, naruszanie intymności innych, obnażanie się w obecności innych osób i składanie propozycji seksualnych – jak prawidłowo reagować na zachowanie podopiecznych? Za pomocą jakich metod i narzędzi wspomagać ich w budowaniu zdrowych granic? Wytyczne do opracowywania planu interwencji nakierowanej na konkretną trudną sytuację.
• Zaprezentowanie autorskiego programu „Zrozumieć siebie” pokazującego, jak w praktyce wspierać rozwój seksualności podopiecznych wraz ze scenariuszami zajęć oraz pomocami dydaktycznymi.

Profilaktyka przemocy seksualnej

• Jak skutecznie rozpoznać źródła zachowań problemowych z obszaru seksualności u dziecka i dorosłego z niepełnosprawnością intelektualną, aby w porę wdrożyć działania pomocowe?
• Jak realizować skuteczną profilaktykę wykorzystywania seksualnego dla podopiecznych w różnym wieku? Gotowe pomysły do wprowadzania do praktyki terapeutycznej.
• Co powinno nas zaniepokoić? Jakie zachowania i objawy mogą świadczyć o tym, że osoba z NI padła ofiarą nadużycia? Praktyczne wskazówki, które wspomogą pracę terapeuty w trudnych sytuacjach,
• Jak nauczyć podopiecznych wyznaczać granice w kontakcie z drugą osobą oraz mówić „NIE” - autorskie scenariusze lekcji wraz z pomocami dot. profilaktyki przemocy seksualnej.

Współpraca w aspekcie seksualności z rodzicami podopiecznych z NI

• Jakie znaczenie ma wpływ rodziny na rozwój seksualny osoby z niepełnosprawnością intelektualną?
• Do którego momentu możemy i powinniśmy wspierać rodzinę w pracy nad rozwojem seksualnym dziecka z niepełnosprawnością, a gdzie nie powinniśmy się „wtrącać”? „Grzechy główne” specjalistów w kontakcie z rodzicami – jak ich uniknąć?
• Jak rozmawiać z „trudnymi” rodzicami, którzy nie dopuszczają do siebie myśli, że ich niepełnosprawne dziecko (dorosłma potrzeby seksualne – przykładowe scenariusze rozmów zawierające „słowa klucze” do przekonania rodzica o konieczności wdrożenia edukacji seksualnej.