Specjalistyczny kurs szkoleniowy umożliwiający poszerzenie oraz pogłębienie wiedzy na temat zastosowania medycznej marihuany w leczeniu schorzeń neurologicznych, fibromialgii, reumatologii i geriatrii, a także chorobach nowotworowych.
Kurs przeznaczony dla wszystkich specjalistów, chcących poszerzyć swoje kompetencje o wiedzę popartą badaniami klinicznymi i analizą pojedynczych przypadków pacjentów.
Dołącz do uczestników kursu
zrealizowanego przez dr hab. n. farm. Marcina Ożarowskiego, profesora Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – Państwowego Instytutu Badawczego, który w ramach kursu dzieli się z uczestnikami szerokim spektrum wiedzy oraz swoim własnym warsztatem pracy.
Wpływ kannabinoidów na przebieg chorób neurologicznych (padaczki, stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona i Alzheimera) to obecnie wiodący temat w trendach badawczo-rozwojowych.
Dzięki temu, coraz więcej wiemy o mechanizmach działania, skuteczności i bezpieczeństwie stosowania preparatów na bazie konopi (Cannabis sativa L.).
Spektrum terapeutycznego działania produktów konopnych jest bardzo szerokie co potwierdzają wyniki i obserwacje z badań przedklinicznych i klinicznych, których liczba ciągle się zwiększa.
Podczas kursu zapoznasz się z multidyscyplinarną i wielopoziomową analizą w tym zakresie, począwszy od kwestii uprawy i doboru produktów konopnych, poprzez charakterystykę poszczególnych związków bioaktywnych, aż po aktualne polskie i międzynarodowe wytyczne stosowania preparatów z marihuany medycznej.
W kursie wyjaśniamy również działania niepożądane i interakcje fitokannabinoidów z lekami syntetycznymi, roślinnymi, a nawet składnikami żywności i suplementami diety.
Wszystko na przykładzie pacjentów, u których stosowanie medycznej marihuany zostało potwierdzone badaniami klinicznymi.
(Zbieżność wydarzeń przypadkowa)
Pacjent z chorobą alzheimera –
jak powstrzymać postępującą demencję?
CHARAKTERYSTYKA PRZYPADKU
W przypadku pacjentów z chorobą Alzheimera wyzwanie stanowią postępujące zmiany w układzie nerwowym, takiej jak tworzenie blaszek amyloidowych, wiążących się z utratą pamięci. W przypadku chorych z postawioną diagnozą koniecznością staje się także łagodzenie występujących objawów, takich jak pobudzenie czy agresja. Istnieją mocne dowody na to, że jesteśmy w stanie pomóc pacjentom, wykorzystując odpowiednie produkty konopne. Innymi słowy wyniki badan w modelach in vitro i in vivo, wskazują na możliwość terapeutycznego wpływu kannabinoidów na kluczowe cechy charakterystycznymi dla choroby Alzheimera o późnym początku jak:
WNIOSKI Z BADAŃ KLINICZNYCH:
W ostatnich latach przeprowadzono kilka systematycznych przeglądów i meta-analiz badań klinicznych dotyczących stosowania związków chemicznych i preparatów na bazie konopi medycznych.
W leczeniu demencji oraz w łagodzeniu pobudzenia i agresji w ciężkiej demencji i chorobie Alzheimera, istnieje potrzeba przeprowadzania dalszych badań klinicznych potwierdzających zebrane do tej pory wyniki w zakresie stosowania produktów konopnych, w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności.
Bibliografia
Pacjent z bólem neuropatycznym
– czy wykorzystanie kannabinoidów w terapii bólu neuropatycznego, fibromialgii i innych obwodowych chorób neurologicznych ma sens?
CHARAKTERYSTYKA PRZYPADKU
Ból neuropatyczny powstaje w wyniku uszkodzenia układu nerwowego. W jego leczeniu najważniejsze jest wykrycie czynnika prowadzącego do wystąpienia i objawów neuropatii.
W miarę możliwości wyeliminować należy przyczynę jego powstawania, którą może być:
Leczenie bólu neuropatycznego jest trudne, a stosowane leki przeciwbólowe są często nieskuteczne. Nadzieją są produkty lecznicze pochodzenia naturalnego jak medyczna marihuana. Mechanizmy przeciwbólowe preparatów na bazie konopi są złożone, co oznacza, że oprócz wpływu na receptory kannabinoidowe CB1/CB2, mogą działać na inne układy receptorów jak receptory opioidowe i sieroce. Wpływ kannabinoidów na te receptory w aspekcie łagodzenia różnego rodzaju bólu, jest ciągle przedmiotem badań farmakologicznych przedklinicznych, jak i klinicznych (Ożarowski, 2021; Ożarowski, Wielgus, 2019).
W kontekście bólu neuropatycznego kannabinoidy dodatkowo zmniejszają poziom mediatorów prozapalnych zaangażowanych w powstawanie bólu i proces zapalny.
WNIOSKI Z BADAŃ KLINICZNYCH:
Aktualne trendy badawcze wskazują, że preparaty z konopi w tym kannabinoidy naturalne i syntetyczne, mogą stanowić propozycję rozwiązań dla opracowywania nowych leków i skutecznych terapii bólu neuropatycznego (Ożarowski, 2021; Ożarowski i wsp., 2021; Ożarowski i wsp., 2014).
Badania kliniczne oraz meta-analizy oceniające skuteczność preparatów z konopi medycznych oraz samych kannabinoidów, głównie CBD oraz THC wskazują, że mogą być stosowane w leczeniu bólu neuropatycznego różnego pochodzenia. Kannabinoidy wykazują terapeutyczny efekt:
W 2019 roku Kanadyjska Agencja Oceny Technologii Medycznych (Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health) oceniła wyniki badań klinicznych w zakresie skuteczności stosowania konopi medycznych oraz kannabinoidów wśród osób cierpiących z powodu różnego rodzaju przewlekłego bólu neuropatycznego, jak:
W jednym z badań stwierdzono, że preparaty na bazie konopi medycznych miały pozytywny lub mieszany wpływ na leczenie bólu u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Wyciągnięto wniosek, że istnieją pewne sugestie dotyczące korzyści ze stosowania preparatów na bazie konopi medycznych w łagodzeniu bólu neuropatycznego.
Obecnie zarejestrowany jest produkt leczniczy (lek) SATIVEX, stanowiący połączenie dwóch wyciągów z liść i kwiatów Cannabis (Cannabis sativa L., folium cum flore), zawierających kannabidiol (2,5 mg CBD) oraz delta-9-tetrahydrokannabinol (2,7 mg THC). Jest to aerozol do stosowania w jamie ustnej, zalecany w łagodzeniu umiarkowanych lub ciężkich objawów spastyczności u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym zgodnie z Charakterystyka Produktu Leczniczego SATIVEX.
Bibliografia
Redukcja częstości napadów drgawkowych u pacjentów z padaczką
WYNIKI BADAŃ PRZEDKLINICZNYCH
Objawem padaczki, także lekoopornej są napady padaczkowe, przyczyną których są nieskoordynowane, nagłe wyładowania bioelektryczne w mózgu. Pacjenci mogą mieć napady o różnym przebiegu i czasie trwania. Częściowe napady opisywane są jako zaburzenia ruchowe lub czuciowe z niewielkim lub nawet żadnym ograniczeniem świadomości i obejmować mogą drgawki, gestykulacje, automatyzmy.
W przypadku napadu pierwotnie uogólnionego dochodzi do nieprawidłowego wyładowania bioelektryczne obejmującego całą korę mózgową (obie półkule) od początku trwania ataku. Dzielimy go na krótkotrwałe, około minutowe napady utraty świadomości, kiedy pacjent pozostaje w bezruchu, bez kontaktu, zapatrzony w jeden punkt. Do napadów uogólnionych należą również ataki miokloniczne będące serią drgawek niektórych części ciała (najczęściej ramion), którym nie towarzyszy utrata świadomości. Najbardziej charakterystyczną grupę napadów tworzą napady toniczno-kloniczne. Pierwsza faza ataku – toniczna – objawia się skurczem wszystkich mięśni ciała. Następnie pacjent przechodzi w fazę kloniczną, czyli drgawki całego ciała.
Ataki padaczki są wyjątkowo niebezpieczne, zwłaszcza te przedłużające się i występujące krótko po sobie, prowadzące nawet do uszkodzenia kory mózgowej, obrzęku mózgu, a nawet śmierci.
Dobrze wiadomo, że kannabidiol CBD wykazuje działanie przeciwdrgawkowe w badaniach opartych na modelach zwierzęcych (Devinsky i wsp., 2014; Patra i wsp., 2019). Wiadomo już, Kże kannabinoidy mogą modulować aktywność kluczowych w padaczce receptorów kwasu gamma-aminomasłowego typu A (GABA A) oraz wchodzą w interakcje z receptorami wanilinowymi (TRPV1), które są kluczowe w padaczce (Gray i wsp., 2020; Cifelli i wsp., 2020). Badania nadal trwają.
WNIOSKI Z BADAŃ KLINICZNYCH:
Liczne badania kliniczne (Reis i wsp., 2020; Franco i wsp., 2019) pozwalają stwierdzić, że u pacjentów z należącym do grupy padaczek lekoopornych zespołem Lennoxa-Gastauta, otrzymujących kannabidiol stwierdzono znaczące procentowe zmniejszenie całkowitej liczby napadów w porównaniu do grupy placebo (50-60%).
W przypadku pacjentów z lekooporną padaczką ujawniająca się u niemowląt - zespołem Dravet’a - stosowanie kannabidiolu (plus klobazam) wiązało się ze wzrostem odsetka uczestników, u których występowało zmniejszeniem częstości napadów drgawkowych u grupy badanych większe lub równe 75% podczas okresu leczenia.
Wyniki badań dowodzą skuteczności CBD w leczeniu padaczki. Istnieje jednak konieczność badań w populacji osób dorosłych.
W roku 2019 zarejestrowano w Unii Europejskiej nowy lek EPIDIOLEX zawierający kannabidiol (CBD) (100 mg/1 ml), który jest wskazany
Bibliografia
Ok. 4000 lat temu
(2000 r. p.n.e.)
W medycynie Ajurwedyjskiej konopie były stosowane w leczeniu padaczki oraz lęku
Ok. 3500 lat temu
(1550 r. p.n.e.)
W medycynie egipskiej formuły z konopi stosowano w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych spowodowanych różnymi chorobami i urazami. Kobiety używały marihuany jako środka przeciwdepresyjnego.
Ok. 2500 lat temu
(450 r. p.n.e.)
W medycynie Starożytnej Grecji i Rzymu, lekarz Dioscorides zalecał marihuanę na bóle zębów i uszu. Grecki lekarz Claudius Galen zauważył, że konopie były powszechnie stosowana w całym imperium. Kobiety z rzymskiej elity również używały konopi do łagodzenia bólów porodowych
Ok. 1000 lat temu
W medycynie arabskiej konopie stosowano do leczenia padaczki oraz silnych bólów głowy, dny moczanowej, obrzęków, zakaźnych ran („Kanon medycyny Awicenny”), malarii, astmy, gorączki i czerwonki (arabscy handlarze).
Ok. 160 lat temu
W medycynie czasów angielskiej królowej Wiktorii Hanowerskiej nalewka z konopi była stosowana w celu złagodzenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz bólu porodowego.
Ok. 100 lat temu
W medycynie XX wieku konopie medyczne były używane w leczeniu nudności, reumatyzmu i bólu porodowego. W tym czasie konopie są dostępne bez recepty w lekach, takich jak „lekarstwo Piso” i „jednodniowe lekarstwo na kaszel”.
Od roku 1940
Wyizolowano i opisano strukturę chemiczną kanabidiolu (CBD; 1940 r.), kwasu kannabidiolowego (CBDA; 1955 r.), a następnie kolejnych kannabinoidów.
W roku 1988
Odkryto receptory kannabinoidowe CBD1 i CBD2. Receptory CB1 w dużych ilościach występują w tkance nerwowej, a CB2 w komórkach układu immunologicznego. Rozpoczęła się era farmakologiczne badania molekularnego podłoża mechanizmów działania kannabinoidów.
Medycyna współczesna
Czasy obecne To intensywne badania nad związkami czynnymi konopi: w medycynie doświadczalnej i praktycznej, w dziedzinie biotechnologii oraz w rolnictwie pod kątem uzyskiwania nowych odmian
Posłuchaj dr hab. n. farm. Marcina Ożarowskiego w krótkim wideo:
prof. IWNiRZ-PIB, farmaceuta, biolog
Jestem Profesorem Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – Państwowego Instytutu Badawczego, absolwentem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego oraz Wydziału Biologii Uniwersytetu im Adama Mickiewicza. Od ponad 18 lat związany jestem naukowo z Instytutem Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu. Posiadam 11 letnie doświadczenie jako nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Medycznym. Kierownik i, a także wykonawca grantów naukowo-badawczych i naukowo-rozwojowych. Do tej pory ukazało ponad 200 prac naukowych mojego autorstwa i współautorstwa, w tym publikacji doświadczalnych i poglądowych, monografii książkowych oraz naukowych streszczeń konferencyjnych.
Zawodowo zajmuje mnie tematyka:
Szczególnie interesuje się poszukiwaniem nowych rozwiązań profilaktycznych i terapeutycznych dla zespołów otępiennych i w leczeniu bólu z zastosowaniem ekstraktów ziołowych i związków chemicznych pochodzenia naturalnego.
Działanie i rodzaj substancji aktywnych w marihuanie
Jakość marihuany medycznej - standaryzacja produktów konopnych
Sposób oddziaływania fitokannabinoidów w neurologii
Marihuana medyczna w terapii onkologicznej
Fitokannabinoidy w fibromialgii, reumatologii i geriatrii
Minimalizowanie interakcji między fitokannabinoidami a farmaceutykami
Zalecenia stosowania marihuany w przypadku stosowania preparatów roślinnych o działaniu leczniczym– zalecenia i przeciwskazania
Kiedy marihuana może być niebezpieczna?
Marek S.
Rzetelnie przygotowana wiedza w pigułce dla każdego zainteresowanego tematyką medycznej marihuany.
Karolina W.
Profesjonalizm, w przedstawianiu faktów z badań klinicznych dotyczących terapii preparatami konopnymi w różnych jednostkach chorobowych. Ciekawe wnioski o potencjalnym możliwym zastosowaniu fitokannabinoidów w leczeniu lub wspieraniu leczenia.
Jolanta K.
Duży nacisk na bezpieczeństwo stosowania fitokannabinoidów w odniesieniu do interakcji z farmaceutykami to istotny element tego kursu. Dziękuję za zweryfikowanie cennej wiedzy.
Andrzej J.
Szczegółowo przygotowane zestawienie ustawodastwa w Polsce i Unii Europejskiej dotyczącego stosowania produktów konopnych, to niewątpliwy atut wykładów, podsumowujące wyczerpująco przedstawiony temat zastosowania medycznej marihuany w leczeniu na dzień dzisiejszy.